Dzieje miasta i parafii
Parafia Krosno Fara, licząca obecnie już ponad 650 lat, należy do najstarszych w granicach Archidiecezji Przemyskiej obrządku łacińskiego. Jej dzieje związane są ściśle z dziejami miasta i kilku należących do niego okolicznych wiosek.
Okres I Rzeczpospolitej. Krosno to jedno z piękniejszych miast południowo-wschodniej Polski. Miasto położone jest na skraju obszaru zwanego Kotliną Krośnieńską. Obszar powiatu krośnieńskiego pod względem krajobrazowym jest bardzo zróżnicowany. Wyróżnić możemy tutaj trzy główne krainy o przebiegu równoleżnikowym. Najbardziej na południe wysunięta jest kraina górska, którą stanowią tzw. Góry Dukielskie. Idąc w kierunku północnym napotkać można rozległe obniżenie, które stanowią tzw. Doły Jasielsko – Sanockie (ich częścią jest kotlina Krośnieńska). Dalej na północ znajduje się trzecia kraina, którą jest Pasmo Odrzykońskie i Pogórze Dynowskie. Krosno zajmując obszar nizinny, było i jest otoczone z północy i południa klamrą terenów górzystych. Było to nie bez znaczenia dla rozwoju miasta.
Krosno, przez długi czas, mieściło się w widłach dwóch rzek: Wisłoka i Lubatówki, w trójkącie, którego wierzchołkiem była brama krakowska (tzw. niższa), podstawą kościół parafialny i dojście do rynku.
Wchodząc do miasta bramą krakowską i kierując się na południe ku rynkowi mijało się m.in. budynki kurii biskupiej. Początkowo skromny dworek, prawdopodobnie za czasów bp Eryka (1377 – 1391) został przebudowany w okazały gmach. Biskup przemyski Piotr Chrząstowski (1435 –1452) darował ten pałac dziedzicowi Jedlicza na czas jego życia, zobowiązując jednocześnie jego bliskich by po śmierci dziedzica budynek przekazali biskupowi przemyskiemu. Tak też się stało i pałac przeszedł pod bezpośrednią opiekę biskupów przemyskich, którzy wielokrotnie chronili się tutaj przed napadami wojsk nieprzyjacielskich. Tutaj zmarł m.in., pochowany w podziemiach krośnieńskie świątyni bp Stanisław Tarło (1537 – 1544). Pałac ten służył za siedzibę biskupów do roku 1626, kiedy to bp Achacy Grochowski darował go Kapitule przemyskiej. Ta jednak nie długo cieszyła się tym nabytkiem, gdyż wkrótce sprzedała go Zofii z Bobrku Skotnickiej, kasztelanowej połanieckiej, na co w 1634 roku zezwoliła Stolica Apostolska. Skotnicka oddała z kolei ten budynek ufundowanym przez siebie Rorantystom. W czasie rządów austriackich gmach był własnością probostwa krośnieńskiego, a na początku XIX wieku, za czasów proboszcza ks. J. Bieleckiego, sprzedano go jednemu z krośnieńskich mieszczan. Na przełomie XIX i XX wieku w budynku dawnej kurii biskupiej mieścił się urząd podatkowy i seminarium nauczycielskie. Aktualnie w dawnym dworze biskupów znajduje się Muzeum krośnieńskie.
Założenia urbanistyczne Krosna z szeregami kamienic mieszczańskich zgrupowanych wokół rynku są bardzo charakterystyczne dla XV/XVI – wiecznego budownictwa. Były to przeważnie budynki ze sklepionymi sieniami połączone ciągiem podcieni. Krośnieńskie podcienia, które prawie w całości zachowały się do dnia dzisiejszego, odznaczały się bogatym wystrojem architektoniczno – rzeźbiarskim.
Krosno zostało lokowane przez króla Kazimierza Wielkiego około połowy XIV stulecia na obszarze który wcześniej zajmowała osada o charakterze rolniczym. Ponieważ zaginął przywilej lokacyjny, dlatego trudno ustalić nazwisko pierwszego wójta oraz dokładną datę założenia miasta.
Pierwsza wzmianka źródłowa dotycząca Krosna wiąże się ze sprawą działalności biskupstwa lubuskiego na terenie ziemi ruskiej. Na podstawie dokumentu wydanego przez papieża Aleksandra IV w 1257 roku biskupi lubuscy, reprezentując jedną z najmniejszych diecezji polskich, utworzoną w celu szerzenia chrześcijaństwa na Pomorzu i wśród Słowian nadodrzańskich, zaczęli rościć sobie pretensje do prawa jurysdykcji nad łacinnikami przebywającymi na Rusi. W 1282 roku Leszek Czarny, książe krakowski, sandomierski i sieradzki, miał nadać biskupowi lubuskiemu immunitet dla jego 34 małopolskich posiadłości, w tym również dla naszego Krosna. Natomiast W. Abraham przypisuje donację Krosna Henrykowi Brodatemu, który jako opiekun małoletniego Bolesława Wstydliwego, mógł powiększyć majątek biskupów lubuskich. Druga wiadomość mówiąca o posiadaniu Krosna przez biskupstwo lubuskie zawiera się w księdze uposażeń tegoż biskupstwa z 1405 roku. Bez względu na to, kto dokonał aktu donacyjnego, miasto, jako posiadłość lubuska, miało być punktem oparcia dla działań misyjnych na Rusi halickiej.o lokacji Kazimierz Wielki obdarzył miasto własnym herbem, który przedstawiał pół orła i pół lwa na czerwonym polu. Był to herb księstwa brzesko – kujawskiego. Król nakazał otoczyć także miasto rowem i murem, nadając mu tym samym charakter obronnej twierdzy. Nastąpić by to miało około roku 1370, czyli po drugiej lokacji.
Założone na prawie magdeburskim miasto miało wszystkie te przywileje, które posiadały również inne założone na tym prawie osady: własne sądownictwo i własną administrację. Dzięki nim Krosno zaczęło się bardzo szybko rozwijać i zaludniać.
Już od początku swego powstania miasto odgrywało znaczną rolę w zakresie produkcji rzemieślniczej i handlu. Do najstarszych rzemiosł w mieście należały trzy, najbardziej typowe dla średniowiecznej Europy środkowej, tj. rzeźnicze, szewskie i piekarskie. Rzemieślnicy wiązali się według ówczesnego prawa w cechy, które miały swe własne ustawy od wójtów i rajców. W ramach cechów powstawały także bractwa kościelne, które troszczyły się o to, aby członkowie zachowywali się moralnie i wykonywali praktyki religijne. Konsekwencją pewnych nadużyć moralnych było nawet usunięcie z cechu. Każdy cech miał też swego patrona, swój ołtarz, który wyposażał i upiększał.
Ważną rolę w średniowiecznym Krośnie odgrywał handel. Odbywały się tu cotygodniowe targi poniedziałkowe oraz kilka dużych targów dorocznych. Już w 1365 roku Kazimierz Wielki dokumentem wydanym w Krośnie nakazał kupcom udającym się do Węgier i do Rusi, albo stamtąd powracającym, aby się niedoważali omijać Krosna. Z dokumentu Władysława Jagiełły wydanego w czerwcu 1399 roku dowiadujemy się, że kupcy krośnieńscy udawali się ze sprawami handlowymi na Ruś, Węgry, do Sandomierza czy na Mazowsze.
Stosunkowo dobrze rozwinięty handel średniowiecznego Krosna, w połączeniu ze znaczną miejscową produkcją rzemieślniczą stwarzał warunki pomyślnego rozwoju miasta. Również inne czynniki miały duży wpływ na ten rozwój. Otóż w 1461 roku król Kazimierz wydał przywilej, w którym zezwolił radzie miejskiej i mieszczanom Krosna założyć podziemne wodociągi doprowadzające do miasta wodę. Jedną z przyczyn tego przywileju były pożary, które kilka lat wcześniej nawiedziły Krosno.Bardzo ważnym wydarzeniem dla miasta był rok 1523, kiedy to dziedziczne dotychczas stanowisko wójta przeszło bezpośrednio w ręce miasta. Od tego roku mogło się Krosno rzeczywiście rozwijać, wolne od kaprysów dziedzicznego wójta i jego rodziny. Na plan pierwszy odtąd wysuwał się burmistrz ze swą radą miejską, która sprawowała wszelkie czynności sądowe i administracyjne.
Szybki rozwój średniowiecznego Krosna niejednokrotnie napotykał na poważne trudności, które go hamowały. Niewątpliwie należały do nich klęski żywiołowe, zwłaszcza pożary i powodzie, które w średniowieczu bardzo często nawiedzały miasta. Krosno nie uniknęło także tych tragedii. Już pod koniec 1399 roku, lub na początku 1400 miasto uległo pożarowi. Zapiski rocznikarskie z końca XV lub początku XVI wieku podają także, iż w 1427 roku miasto zostało „obrócone w popiół”.
Kolejnym pożarem Krosna odnotowanym także w źródłach był pożar w roku 1456. Wtedy to po raz pierwszy paliła się także Fara. Trudno jednak ustalić czy to właśnie on był główną przyczyną prac budowlanych i modernizacyjnych prowadzonych w drugiej połowie XV i początkach XVI wieku w świątyni parafialnej. Klęska pożarów nie ominęła Krosna także w 1500, 1504, 1513 oraz 1518 roku
Innym czynnikiem, który niszczył dorobek gospodarczy i kulturalny średniowiecznych miast były konflikty polityczne, a co za tym idzie liczne w tym czasie najazdy nieprzyjacielskich wojsk. W 1474 w okresie walki Kazimierza Jagielończyka z Maciejem Korwinem, królem węgierskim, Krosno najechali Węgrzy. Co prawda samo miasto nie zostało zdobyte, jednak Madziarzy podpalili przedmieścia wraz ze szpitalem Św. Ducha i przyszpitalnym kościołem. Jak informują źródła, dowodzący węgierskim oddziałem Tomasz Tarczay, który był sprawcą pożaru, na widok spalonego szpitala doznał wyrzutów sumienia i darował rajcom 200 grzywien.
Jak podają miejskie roczniki w 1482 roku w Krośnie szalała zaraza, która jednego dnia pochłonęła 80 osób. Te same roczniki pod rokiem 1498 informują o najeździe na tereny pd. – wsch. Polski Tatarów, którzy prawdopodobnie złupili także Krosno. Głośny był także ich „napad na Polskę w 1524, w wyniku którego biskup przemyski, Andrzej Krzycki, utraciwszy wiele swoich włości, udał się do Krosna by tu szukać schronienia i pobudzić mieszkańców do obrony”.
W okresie Odrodzenia Krosno przeżywało lata swojego najbujniejszego rozwoju, nie tylko gospodarczego. Cały czas cieszyło się także względami królów, którzy nadawali mu coraz to nowe przywileje. Były to jednak czasy, które niedługo miały się skończyć. Zapowiedzią nowego stulecia, stulecia obfitującego w liczne nieszczęścia, był rok 1588, kiedy to w Krośnie ponownie rozszalała się zaraza. W kilkanaście lat później, w 1601 oraz 1622 ponownie dotknęła ona miasto, dziesiątkując mieszkańców. Sytuacja uległa pogorszeniu wraz z rokiem 1624, kiedy to w czerwcu, chan tatarski Kantymir z 30 tysiącami wojowników splądrował Krosno i jego okolice. Silne mury miasta uchroniły je przed całkowitym zniszczeniem. Nie udało się jednak uchronić miasta przed innymi tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce roku 1638. 11 września miasto nawiedził pożar, niszcząc znaczną część Krosna.Druga połowa XVII wieku stanowi wyraźny zwrot w dziejach ziemi krośnieńskiej, która w tym czasie staje się terenem licznych najazdów i przemarszów wojsk nieprzyjacielskich.
Nie inaczej było na początku XVIII wieku, kiedy to stacjonujące w krośnieńskim oddziały wojsk szwedzkich podczas wojny północnej wyrządziły tutejszym mieszkańcom wiele szkód. Owe częste kwaterunki wojsk na początku XVIII wieku doprowadziły miasto do zupełnej ruiny, niestety także duchowej.
Z Krosnem i parafią Farną od samego początku związane były okoliczne wioski: Białobrzegi, Głowienka, Krościenko Niżne i Suchodół. Białobrzegi powstały prawdopodobnie równocześnie z Krosnem około połowy XIV stulecia, bądź wkrótce później. Będąc przedmieściem Krosna dzieliły losy miasta. Analogiczna sytuacja była z Głowienką. Swoją historią wioska sięga do połowy XIV wieku i od początku związana była z krośnieńską parafią oraz wójtostwem krośnieńskim. Podobnie rzecz miała się z Krościenkiem Niżnym i Suchodołem. Krościenko założone zostało równocześnie z Krosnem i od początku z nim związane. Również historia wioski Suchodół sięga czasów powstania Krosna.
Tak jak trudno ustalić dokładną datę pierwotnej lokacji miasta, tak również trudno ustalić początki parafii i równocześnie budowy kościoła parafialnego w Krośnie. Za możliwie najwcześniejszą datę uchodzić może rok 1342. Z dokumentu wystawionego w Krośnie 29 maja 1622 roku przez biskupa przemyskiego Adama Nowodworskiego wynika, iż fundacji parafii dokonał w 1342 roku Kazimierz Wielki. Nie wyklucza to jednak przypuszczeń, iż proces budowy świątyni mógł poprzedzać ten fakt i rozpocząć się około roku 1340.
Istnienie parafii w Krośnie przed lokacją miasta wydaje się wysoce prawdopodobne, natomiast sam fakt fundacji kościoła przez Kazimierza Wielkiego niemalże pewny, o czym wspomina m.in. „Inwentarz kościoła Farnego w kameralnym mieście Krośnie z dnia 6 grudnia 1785 roku”.
Z powyższych założeń wynika wniosek, iż budowa świątyni parafialnej została rozpoczęta około połowy lub nawet przed połową XIV wieku (rok 1340), natomiast sam akt fundacji parafii przez Kazimierz Wielkiego nastąpił nieco później (rok 1342). Wiadomo, że większość miast lokowanych na prawie niemieckim, a takim było Krosno, miało świątynię umieszczoną w bezpośredniej bliskości rynku. Natomiast kościół parafialny w Krośnie od początku znajduje się w samym skraju północno – zachodniej części grodu, blisko placu ratuszowego. Skąd więc to zerwanie z charakterystycznym schematem miasta budowanego na prawie niemieckim? Biorąc pod uwagę wcześniejsze stwierdzenia, że budowę kościoła rozpoczęto przed lokacją miasta i jego obmurowaniem, taki plan miasta wydaje się mieć swoje uzasadnienie i łatwiej tłumaczy fakt, że Fara znalazła się poza główną osią urbanistyczną miasta.
Osobą, która bez wątpienia odgrywała decydującą rolę przy parafii był miejscowy proboszcz. To on podejmował istotne dla rozwoju parafii decyzje. Urząd ten pojawił się z chwilą fundacji parafii przez Kazimierza Wielkiego. Proboszcz krośnieński nosił wówczas tytuł plebana. Istotna zmiana nastąpiła kiedy król Władysław Jagiełło, 4 sierpnia 1391 roku wydał dekret na mocy którego kościół parafialny w Krośnie inkorporowano Kapitule katedralnej przemyskiej. Zatwierdził to papież Marcin V 26 lipca 1423 roku. Odtąd (choć nie zawsze) proboszczem krośnieńskiej świątyni zostawał kapłan zasiadający w przemyskiej kapitule.
Trudno jest ustalić precyzyjną listę wszystkich proboszczów krośnieńskiej Fary, od początku jej istnienia. Powodem tego jest przede wszystkim problem w dotarciu do materiałów źródłowych oraz niespójność informacji w różnych opracowaniach. Biskup przemyski Wawrzyniec Goślicki podniósł plebanię krośnieńską do godności prepozytury aktem z dnia 3 kwietnia 1598 roku. Odtąd proboszczowie krośnieńscy posiadali tytuł prepozyta.
Na przełomie XIV i XV wieku w wielu kościołach i kaplicach diecezji przemyskiej, w tym także w krośnieńskiej Farze, zaczęły pojawiać się fundacje związane z ołtarzami, tzw. altarie, zwane też kapelaniami ołtarzowymi. Ich charakterystyczną cechą był przede wszystkim obowiązek regularnego odprawiania ustalonej liczby mszy św., zazwyczaj przy jednym ołtarzu. Najwięcej altarii (16) ufundowanych zostało w tym okresie w katedrze przemyskiej. Nieco mniej, bo 14 powstało w kościele Farnym w Krośnie (w kościołach i kaplicach Krosna było ich łącznie 17). Były to m.in.: altaria pw. Poczęcia Maryi Panny i 11 tysięcy Dziewic Męczenniczek, pw. Maryi Panny, pw. Matki Bożej Szkaplerznej, pw. Św. Barbary, pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła, pw. Św. Katarzyny, altaria Ecce Homo czy Bożego Ciała.
Obok fundacji, które związane były z ołtarzami, ważną rolę odgrywały także w krośnieńskiej parafii, kościelne organizacje ludzi świeckich, jakimi były bractwa (konfraternie). W okresie przedrozbiorowym przy parafii Trójcy Św. w Krośnie było 6 takich bractw: Św. Anny, Św. Józefa, Literackie NMP, Szkaplerza NMP, Św. Trójcy i Ubogich. Warto zauważyć, że pierwszym bractwem, które zostało wprowadzone do diecezji przemyskiej było Bractwo Literackie istniejące w Krośnie już za rządów bpa Eryka (1377 – 1391).
Ważnym wydarzeniem dla kościoła parafialnego w Krośnie był początek wieku XVI, a dokładnie 5 września 1512 roku. Wtedy to bp przemyski Maciej Drzewicki (1503 – 1513), późniejszy prymas, konsekrował parafię pod wezwaniem Trójcy Świętej, Wniebowstąpienia NMP, św. Jana Chrzciciela, św. Szymona i Judy Apostoła, św. Stanisława i Wojciecha, Dziesięciu tysięcy Św. Żołnierzy i Wszystkich Świętych. Rocznicę poświęcenia obchodzono w pierwszą niedzielę po święcie Idziego – opata, czczonego 1 września.
Tym, co niewątpliwie decydowało o ciągle postępującym wówczas rozwoju parafii krośnieńskiej była także szkoła. Już od samego początku swego istnienia kościół starał się o jej istnienie.
O duchowej sile ówczesnego Krosna decydował jednak nie tylko kościół Farny. Już bowiem od XIV wieku byli w mieście nad Wisłokiem obecni o. Franciszkanie, którzy przybyli tu około 1378 roku.
Do ówczesnych miejsc kultu na terenie Krosna należały także: kościół św. Wojciecha – istniejący do dzisiaj, oraz nie istniejące już: kościół Św. Ducha, św. Jakuba, Matki Bożej Śnieżnej i kościół o. Jezuitów. W połowie XVIII wieku do Krosna przybyli także o. Kapucyni. Ważnym miejscem był również, znajdujący się tuż za bramą krakowską, pałac biskupi. Swoje istnienie zawdzięcza on bp przemyskiemu Erykowi z Winsen, który pod koniec XIV wieku kazał wznieść pałac wraz z kaplicą Świętego Krzyża.
Niedaleko kościoła Św. Ducha znajdował się drugi, do dziś nieistniejący, kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej i św. Bartłomieja. Niewiadomo kto i kiedy go wybudował. Jak podaje ks. W. Sarna został on zniszczony przez powódź w roku 1645 lub 1652.
Do wyżej wymienionych kościołów z XV i XVI wieku, znajdujących się na terenie Krosna, w połowie XVII wieku doszedł kościół o. Jezuitów pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP.
W Krośnie na przełomie XV/XVI wieku istniały także szpitale. Jednym z nich był istniejący przy kościele Św. Ducha szpital pod tym samym wezwaniem. Drugim był mały szpital przy klasztorze o. Franciszkanów, a trzecim św. Łazarza przy kościele Farnym. Szpital Św. Ducha zwany „większym” znajdował się obok kościoła Św. Ducha, na przedmieściu krakowskim, poza murami miasta. Przywilej fundacyjny szpitala wydał król Władysław Jagiełło 14 września 1431 roku w Tyczynie. Szpital ubogich Św. Ducha miał własnego kapelana (prepozyta). Szpital był na utrzymaniu miasta i korzystał z pobożnych fundacji mieszczan i okolicznych ofiarodawców. Został on spalony przez wojska Macieja Korwina w roku 1474 a później odbudowany. Drugi szpital, zwany „mniejszym”, utworzony przed rokiem 1529 znajdował się naprzeciw klasztoru o. Franciszkanów. Nie jest znana data fundacji szpitala, ale wiadomo, iż w 1638 roku w czasie pożaru miasta również i ten szpital ucierpiał. W 1792 roku przeniesiono go w pobliże kościoła parafialnego. Trzecim był szpital św. Łazarza fundowany przed 1595 rokiem, którego początki i późniejsza działalność wiąże się z bractwem św. Łazarza. Szpital ten znajdował się przy kościele Farnym.
Wspomniany już wcześniej pożar miasta w 1638 roku nie ominął także kościoła parafialnego. Z funduszów miejscowego proboszcza ks. Kaspra Różyńskiego oraz mieszczanina krośnieńskiego, Szkota – Wojciecha Roberta Porcjusza, kościół w latach 1641 – 1646 został przebudowany. Przekształcono wtedy m.in. nawę, wzniesiono dwie kruchty, dano nową posadzkę kamienną w nawie i zakrystii. Po brzemiennym w skutki pożarze krośnieńskiej świątyni, oraz po trwającej pięć lat rekonstrukcji kościoła, bp przemyski Paweł Piasecki, dnia 4 listopada 1646 roku, dokonał ponownej konsekracji kościoła Farnego w Krośnie. Tak rozpoczął się nowy okres w historii krośnieńskiej świątyni trwający do rozbiorów Polski.
W XVII wieku po załamaniu się tendencji reformacyjnych, silnych także w Krośnie i okolicy, duchowieństwo wzrosło w siłę i wywierało duży wpływ na życie miasta. Pracę duszpasterską wzmocniono wówczas także dzięki wprowadzeniu rorantystów, których kolegium ufundowała Zofia z Bobrku Skotnicka, dziedziczka Odrzykonia a zatwierdził w roku 1646 bp P. Piasecki.
Okres rozbiorów. Potwierdzenie przez Stanisława Augusta Poniatowskiego w roku 1764 przywilejów miasta było ostatnim aktem królewskim dotyczącym Krosna w dziejach dawnej Polski. 12 czerwca 1772 do Krosna wkroczyli Austriacy i rozpoczął się dla miasta okres niewoli. Pogarszająca się z roku na rok sytuacja ekonomiczna, społeczna i materialna nie zahamowała jednak wśród Krośnian woli i ducha walki o polskość. Świadczą o tym m.in. zrywy powstańcze w XIX wieku, które miały swoje echo również na terenie ziemi krośnieńskiej. Przełomowym dla Krosna był okres tzw. autonomii galicyjskiej (od 1867 do wybuchu I wojny światowej), kiedy to miasto, w wyniku wprowadzenia nowego podziału administracyjnego podniesione zostało do rangi miasta powiatowego.
Ważnym dla rozwoju miasta była druga połowa XIX wieku. Wówczas to Krosno stało się kolebką górnictwa naftowego, któremu początek, około 1853 roku, dały badania wynalazcy lampy naftowej Ignacego Łukasiewicza. Dzięki dobrym warunkom surowcowym i komunikacyjnym oraz bogactwu wodnemu miasto szybko się zaczęło rozwijać jako poważny ośrodek przemysłowy.
Mówiąc o sferze życia religijnego, zaznaczyć należy, iż w następstwie I rozbioru Polski w 1772 roku, cała diecezja przemyska dostała się pod panowanie austriackie. Spowodowało to poważne konsekwencje w wielu dziedzinach jej życia. Panujący w Austrii system józefiński, utrzymujący się w zasadzie do połowy XIX wieku, spowodował poważne szkody w życiu religijnym diecezji. Ingerencja władz świeckich w życie Kościoła doprowadziła m. in. do drastycznego spadku liczby kapłanów. Ograniczona została także liczba świąt, zredukowano nabożeństwa i obchody, pielgrzymki, ograniczono zakres duszpasterstwa, sparaliżowano przez cenzurę kaznodziejstwo. W Farze krośnieńskiej, w wyniku wrogich działań zaborcy zmniejszyła się liczba duchowieństwa, przestały działać bractwa religijne, ograniczone zostały nabożeństwa i obchody, a ze skarbca zrabowanych zostało wiele cennych naczyń kościelnych z kosztownych metali. W miarę upływu czasu stan materialny świątyni krośnieńskiej zaczął radykalnie się pogarszać. W tej sytuacji kolejni proboszczowie zastanawiali się nad restauracją kościoła.
Tabela.
Proboszczowie Fary w latach 1800-1928
Lp Duszpasterz Funkcja Lata pracy
1. Mateusz Fuzowski proboszcz 1800 – 1820
2. Jan Tokarski administrator 1820
3. Józef Szczurkowski proboszcz 1821 – 1833 4. Józef Antoniewicz administrator 1833 – 1836
5. Józef Bielecki proboszcz 1836 – 1839
6. Franciszek Struś proboszcz 1840 – 1862
7. Jan Tabaczyński administrator 1863
8. Ludwik Wodziński proboszcz 1864 – 1895
9. Stanisław Turkiewicz administrator 1895 – 1896
10. Marcin Uzarski proboszcz 1897 – 1907 11. Ignacy Łaskawski administrator 1907 – 1908
12. Antoni Koleński proboszcz 1908 – 1917
13. Stanisław Ziemba proboszcz 1917 – 1928
Pierwszy etap, szeroko rozumianej restauracji kościoła Farnego rozpoczął się już za czasów proboszcza Ludwika Wodzińskiego (1864 – 1895), kiedy to dokonano znaczących remontów, łatając m.in. dziurawe mury świątyni, czy restaurując dach nad kaplicą św. Piotr i Pawła. W 1893 pokryto zaś dach kościoła blachą cynkową. Początek XX wieku był okresem gruntownej restauracji świątyni. Miała ona miejsce pod kierownictwem i według projektu architekta, ówczesnego konserwatora terenowego Tadeusza Stryjeńskiego, przy współpracy architekta Franciszka Mączyńskiego. Pracom budowlanym przewodził wówczas miejscowy budowniczy Wiktor Sikorski. W czasie, kiedy proboszczem krośnieńskiej Fary był ks. Marcin Uzarski (1897 – 1907) trwały nadal wielkie prace remontowe świątyni zmierzające do przywrócenia jej dawnego charakteru gotyckiego. Z inicjatywy tegoż proboszcza odrestaurowano m.in. prezbiterium.
Jego następca ks. Antoni Koleński (1908 – 1917) również prowadził liczne prace remontowe wokół kościoła.
Okres II Rzeczpospolitej – do 1944 roku. W czasie I wojny światowej Krosno znalazło się w ogniu działań wojennych i poniosło znaczne straty, było bombardowane i rabowane. Ludność cywilna cierpiała wskutek represji wojsk austriackich i rosyjskich. Budynki szkolne i inne gmachy zamienione zostały na szpitale lub magazyny wojskowe. Kiedy w maju 1915 wojska okupacyjne opuściły ostatecznie miasto rozpoczęła się odbudowa życia miejskiego.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Krosno, jako znaczny ośrodek przemysłowy, osiągnęło ważną pozycję gospodarczą w grupie miast Polski południowej. Do szczególnie rozwiniętych gałęzi przemysłu w Krośnie i okolicy należały: przemysł włókienniczy, szklarski, obuwniczy i naftowy. Ważne znaczenie dla rozwoju przestrzennego miasta miała decyzja budowy lotniska podjęta w roku 1928.
Charakteryzując duszpasterstwo parafialne w okresie II Rzeczpospolitej zauważyć należy, że zostało ono znacznie ożywione i ubogacone. Wprowadzano w tym czasie nowe, nieznane wcześniej, formy pracy parafialnej. Istotne znaczenie duszpasterskie miało zaprowadzenie przez bpa Anatola Nowaka w roku 1930 Akcji Katolickiej (jej struktury powstały również w parafii krośnieńskiej). Ważne miejsce w tym okresie zajmowała również płaszczyzna kulturalno – oświatowa i wychowawcza. Powstawały nowe szkoły. Dużym wydarzeniem religijnym w życiu diecezji przemyskiej był w tym czasie Kongres Eucharystyczny urządzony w Przemyślu w czerwcu 1936 roku. Zgromadził on kilkadziesiąt tysięcy wiernych z całej diecezji.
Pomyślny rozwój miasta przerwany został wybuchem II wojny światowej. 8 września 1939 do Krosna przedostał się zmotoryzowany oddział Niemców I Dywizji Górskiej, gen. Kublera. Miasto szybko zostało zajęte. Już od początku okupacji zaczęto przeciwstawiać się bezwzględnej polityce najeźdźcy, tworząc organizacje konspiracyjne. W wyniku zniszczeń wojennych i rabunkowej polityki okupanta istniejący w okresie międzywojennym przemysł został niemal całkowicie zniszczony. Najazd hitlerowski i sowiecki spowodował osłabienie i zahamowanie życia gospodarczego w całym regionie. Wojna przyniosła także poważne straty w sferze duchowej społeczeństwa krośnieńskiego.
Wraz z rozpoczęcie II wojny światowej radykalnie zmieniła się sytuacja duszpasterska. Zniesione zostały przez obu okupantów niektóre święta, zakazane pieśni i modlitwy, były też przypadki czasowego zamykania kościołów.
Świątynia parafialna w Krośnie, w wyniku działań wojennych poniosła znaczne straty. W październiku 1944 roku zniszczenia materialne kościoła Farnego były bardzo poważne. Wybite były prawie wszystkie szyby i witraże, a dach świątyni przebity w jedenastu miejscach pociskami działowymi.
Po zakończeniu działań wojennych parafia pw. Trójcy Św. w Krośnie oraz jej duszpasterze stanęli w obliczu czekających nowych zadań wynikających przede wszystkim z nowej rzeczywistości, narzuconej Polsce przez Sowietów. Rozpoczynała się długa walka o kulturę, o tożsamość, o polskość, o wolność religijną i społeczną. Była to walka, która trwać miała najbliższe 45 lat.
Okres komunistyczny. W latach 1944 – 1989 pieczę nad krośnieńską parafią sprawowali kolejno: ks. Michał Nowakowski, ks. Mieczysław Kędzior, ks. Roman Dubeński i ks. Bronisław Jastrzębski (do 1998 roku).
Tabela Spis proboszczów krośnieńskiej Fary po II wojnie światowej
Lp. Duszpasterz Funkcja Lata pracy
1. Michał Nowakowski proboszcz 1928 – 1958
2. Mieczysław Kędzior administrator 1958 – 1966
3. Roman Dubeński proboszcz 1966 – 1978
4. Bronisław Jastrzębski proboszcz 1978 – 1998
5. Jacenty Matuszewski administrator 1998 – 2002
6. Karol Bryś proboszcz 2002 –
W latach 1944 – 1989 parafia Krosno Fara miała 4 proboszczów. Pierwszy z nich to ks. Michał Nowakowski. Urodził się 18 sierpnia 1884 roku w Grabownicy Starzeńskiej jako syn Wawrzyńca i Apoloni z Kozielskich. Od roku 1893 uczył się w sanockim gimnazjum, które ukończył w 1901. Wówczas to wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu, gdzie przez 4 lata przygotowywał się do posługi kapłańskiej. 29 czerwca 1905 roku otrzymał święcenia prezbiteratu. Przed przyjściem do Krosna był proboszczem w Jasionowie (od 7 października 1913 do 29 czerwca 1928 roku). Bezpośrednio z Jasionowa przybył do krośnieńskiej Fary, w której od 29 czerwca 1928 roku do 27 marca 1958 roku pełnił funkcję proboszcza. Przez współczesnych nazywany był prepozytem. W trzydziestoletnim okresie pracy w Krośnie został ks. Michał Nowakowski zapamiętany jako gorliwy kapłan i dobry duszpasterz, kontaktowy w relacjach z parafianami. Jego posługa przypadła na bardzo trudny czas. Tak było zwłaszcza w czasie II wojny, jak również bezpośrednio po niej, za rządów komunistycznych. Dodatkowo zmagać musiał się również z pogarszającym się stanem zdrowia (katarakta). Duszpasterzując w początkach okresu komunistycznego ks. Nowakowski nigdy nie szedł na ustępstwa z władzą, wręcz niejednokrotnie otwarcie ją krytykując. Był poważany przez księży, parafian, a nawet władzę świecką. Słynął z tego, iż będąc człowiekiem głębokiej wiedzy doradzał wielu kapłanom w różnych problemach. W swojej posłudze proboszcza w krośnieńskiej Farze ks. Nowakowski zajmował się przede wszystkim płaszczyzną duszpastersko – kaznodziejską, gorliwie oddając się posłudze konfesjonału. Znany był ze swojego sceptycznego podejścia do wszelakich prac remontowo-budowlanych. Niemniej jednak, kiedy była taka potrzeba i ta sfera życia parafialnego nie była mu obca. Do końca swego życia, mimo postępującej choroby ks. Nowakowski pełnił posługę proboszcza w krośnieńskiej Farze. Zmarł 27 marca 1958 roku. Uroczystości żałobnej przewodniczył ks. bp Wojciech Tomaka. Pogrzeb stał się wielką manifestacją wiary wszystkich parafian, gromadząc tysiące wiernych. Ciało ks. Nowakowskiego spoczęło na cmentarzu Komunalnym w Krośnie (tzw. Nowy Cmentarz).
Następcą ks. Nowakowskiego w parafii Trójcy Św. w Krośnie został ks. Mieczysław Kędzior, który od 14 kwietnia 1958 roku pełnił tutaj funkcję administratora. Urodził się on 29 czerwca 1906 roku w Klęczanach koło Nowego Sącza. W latach 1917 – 1926 uczył się w gimnazjum w Nowym Sączu. Następnie przez rok studiował na wydziale prawniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego, po czym w 1927 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu. Po pięcioletniej formacji, 19 czerwca 1932 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po pracy wikariuszowskiej w Lubeni (1932 – 1933), Rzeszowie (1933 – 1936) i Łańcucie (1936 – 1937), został skierowany do Brzózy Królewskiej, gdzie przez 12 lat był administratorem (1937 – 1948), a następnie do Jeżowego, gdzie także jako administrator pracował 10 lat (1948 – 1958). Do Krosna ks. Mieczysław Kędzior przybył 14 kwietnia 1958 roku i objął placówkę jako administrator. Ponieważ był to czas ostrej walki aparatu komunistycznego z Kościołem, nominacje na urzędy kościelne biskup zmuszony był przedstawiać do zatwierdzenia przez władze państwowe. W tym przypadku nie było większych problemów i 11 kwietnia 1958 roku (po wcześniejszym zaprezentowaniu przez Kurię Biskupią kandydata) Prezydium WRN w Rzeszowie wyraziło zgodę na nominację nowego duszpasterza w Krośnie. W czasie ośmioletniej posługi duszpasterskiej ks. Mieczysław Kędzior podjął wiele inicjatyw związanych z renowacją wnętrza świątyni oraz jej otoczenia. Już w 1959 wskazywał na potrzebę remontu plebani parafialnej, która w okresie powojennym była bardzo zniszczona, a poza tym nie posiadała odpowiedniej ilości pomieszczeń (brak kancelarii, poczekalni, mieszkań dla służby przykościelnej oraz księży). Stara plebania została w przeciągu kilku lat odnowiona. Wyremontowano ją tak z zewnątrz jak i wewnątrz. Był to jednak budynek bardzo stary i z biegiem lat ulegał ponownemu niszczeniu. Ponadto ze względu na zwiększającą się liczbę kapłanów pracujących na parafii, stawała się ona coraz bardziej ciasna. Był to główny powód budowy nowej plebani.
Ks. M. Kędzior nie uniknął w tym okresie szykan ze strony władzy świeckiej. Szczególnym ich przejawem było zablokowanie w 1960 roku konta parafialnego, co na pewien czas uniemożliwiło inicjatywy remontowe. Sytuacja ta została jednak szybko rozwiązana.
Wśród podjętych przez ks. Kędziora inicjatyw duszpasterskich w latach 1958 – 1966 wymienić należy przede wszystkim remont starej plebani oraz renowację kilku zabytkowych obrazów w kościele. Szczególnym wyrazem zaufania wobec ks. Kędziora ze strony władz diecezjalnych była funkcja dziekana dekanatu krośnieńskiego, którą pełnił od 1 stycznia 1962 roku.
Podczas swojej pracy w Krośnie ks. Mieczysław Kędzior zmagał się ze szwankującym zdrowiem. Dolegała mu przede wszystkim bezkwasota żołądkowa i złośliwa cukrzyca. Z tego też powodu wyjeżdżał kilka razy na leczenie do kliniki w Krakowie. Tak było m. in. w listopadzie 1961 roku, kiedy przez dwa tygodnie ks. Kędzior przebywał na leczeniu, a jego obowiązki w Farze przejął wówczas wikariusz ks. Tadeusz Szetela. Postępująca z roku na rok choroba sprawiła, że już 2 kwietnia 1966 roku Kuria Biskupia w Przemyślu mianowała ks. Romana Dubeńskiego substytutem -administratorem parafii, a ks. Kędzior otrzymał na ten czas urlop zdrowotny, kończąc także posługę dziekańską. Oficjalne pożegnanie i podziękowanie ks. Kędziorowi za pracę w krośnieńskiej Farze, odbyło się 15 kwietnia 1966 roku w obecności wicedziekana ks. Stanisława Łuksika. Od razu po zakończeniu posługi ks. Kędzior udał się na leczenie do Bielska Białej, gdzie zamieszkał u rodziny. Tam też zmarł 6 lutego 1971 roku i tam został pochowany. W pogrzebie wzięło udział trzynastu księży diecezji przemyskiej, w tym czterech z dekanatu krośnieńskiego.
Następcą ks. M. Kędziora na stanowisku zarządcy parafii Farnej w Krośnie został, związany z parafią od kilkunastu już lat, ks. Roman Dubeński. Był on w latach 1941 – 1943 wikarym w krośnieńskiej parafii, następnie katechetą (1943 – 1966), a także kapelanem s. Klawerianek. Obejmując więc obowiązki proboszcza w Krośnie ks. Dubeński znał dobrze problemy parafii, jej potrzeby i dziedziny, które wymagały zdecydowanej aktywności duszpasterskiej. Ks. Dubeński urodził się 17 czerwca 1911 roku w Przemyślu, gdzie także ukończył w latach 1921 – 1929 gimnazjum. W 1929 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu. Studia zwieńczył 24 czerwca 1934 roku święceniami kapłańskimi. Jako młody kapłan został skierowany na wikariusza do Brzozowa (1934 – 1936), Jasła (1936 – 1940), a następnie w czasie wojny, w 1940 roku na administratora do Warzyc k. Jasła (1940 – 1941). To stamtąd, 1 marca 1941 roku przybył do Krosna i związał się z nim do końca swego życia. Początkowo jako wikariusz mieszkał w Krośnie, w mieszkaniu prywatnym, przy ulicy Staszica 26, gdyż nie było odpowiednich warunków mieszkalnych na plebani. Od roku 1943, przez ponad 22 lata, pełnił w Krośnie obowiązki katechety w Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika. Zanim ks. Roman Dubeński został proboszczem, pełnił także posługę kapelana u s. Klawerianek (1958 – 1965), po czym na krótko zamieszkał jako rezydent w Jedliczu. Kiedy jednak na początku 1966 roku poważnie zachorował administrator krośnieńskiej Fary, ks. Mieczysław Kędzior, ks. Roman Dubeński został mianowany jego następcą. Władze komunistyczne nie sprzeciwiły się tej decyzji. Jako proboszcz, ks. Dubeński, przyszedł do parafii w czasie wyjątkowym, gdyż trwało akurat Triduum Millenijne przygotowujące wspólnotę parafialną do obchodów 1000-lecia Chrztu Polski. Nowy proboszcz zwrócił uwagę na szeroko rozumianą kwestię duszpastersko – moralną w parafii.
Wielokrotnie zapraszał do Krosna kapłanów z konferencjami na temat małżeństwa, rodziny i problemów alkoholowych. Sam też często w homiliach poruszał te kwestie. W okresie proboszczowania podjął on wiele inicjatyw koncentrujących się zwłaszcza wokół prac remontowo – konserwatorskich w świątyni i jej otoczeniu. Za swoją pracę duszpasterską został kilkakrotnie wyróżniony przez władze diecezjalne. Najpierw już w lutym 1948 roku, kiedy otrzymał odznaczenie Expositorium Canonicale, następnie 14 października 1971 roku, gdy został mianowany wicedziekanem dekanatu Krosno – Południe. Pod koniec swego życia otrzymał także nominację na Scholastyka Kapituły Kolegiackiej w Brzozowie. Wyróżnienie to było swoistego rodzaju podsumowaniem bogatego życia duszpasterskiego kapłana, który ponad 35 lat swego kapłańskiego życia poświęcił na służbę krośnieńskiej parafii. Ks. Dubeński zmarł 23 listopada 1978 roku w Krośnie. Pochowany został 26 listopada na cmentarzu komunalnym w Krośnie. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył ks. bp Stanisław Jakiel.
Czwartym w kolejności proboszczem krośnieńskiej Fary, po II wojnie światowej, był ks. Bronisław Jastrzębski. Urodził się on 30 marca 1923 roku w Jabłonicy Polskiej k. Brzozowa. W dwudziestym szóstym roku swego życia, po studiach w Seminarium Przemyskim, otrzymał z rąk ks. bpa Franciszka Bardy święcenia kapłańskie (19 czerwca 1949 roku). Okres, w którym przyszło realizować mu kapłańskie powołanie, zwłaszcza jego początkowa faza, okazał się pod wieloma względami bardzo trudny. Pierwsze lata po II wojnie światowej ujawniły cały szereg problemów natury społecznej, ekonomicznej i duchowej wśród ówczesnego społeczeństwa. Przed takim społeczeństwem miał też stanąć ks. Bronisław Jastrzębski już w lipcu 1949 roku, kiedy to, w roli wikariusza, został skierowany do pracy duszpasterskiej w parafii Tarnowiec. W niespełna 3 lata później przeszedł do Krosna (8 lutego 1952 roku) gdzie jak się później okazało miał spędzić większą część swojego kapłańskiego posługiwania: najpierw jako wikariusz, później jako proboszcz, a w końcu jako rezydent.
Przychodząc do Krosna, 9 lutego 1952 ks. Bronisław Jastrzębski stanął przed ogromem czekającej go pracy, tak na płaszczyźnie duchowej jak i równie bardzo ważnej płaszczyźnie społecznej i materialnej. Lata komunistycznych rządów oraz głoszonych przez nie haseł sprawiły, że ówczesne społeczeństwo odchodziło od Kościoła poddając się działaniu zwodniczej propagandy. Sytuacja taka wymagała od każdego kapłana szczególnej postawy i świadectwa przede wszystkim własnym życiem. Takie świadectwo bez wątpienia dawał ks. Bronisław Jastrzębski, o czym świadczą liczne pochwały parafian o nim, kierowane bezpośrednio na ręce ks. biskupa ordynariusza przemyskiego.
W niespełna pół roku po przybyciu do Krosna ks. Jastrzębski otrzymał odpowiedzialną funkcję administratora parafii. Powodem tego był zły stan zdrowia ówczesnego proboszcza ks. Michała Nowakowskiego. Do obowiązków ks. Jastrzębskigo należało wówczas m. in. czuwanie nad całością majątku kościelnego oraz prowadzenie kancelarii parafialnej. Jedną z pierwszych inicjatyw, jaką podjął nowy administrator, w uzgodnieniu z ks. Nowakowskim, było odnowienie zabytkowych obrazów w kościele.
4 stycznia 1960 roku, Kuria Biskupia w Przemyślu zawiadomiła PWRN w Rzeszowie, o zamiarze mianowania ks. Jastrzębskiego, proboszczem w parafii Haczów. Wobec braku zastrzeżeń, co do tej nominacji, 6 lutego 1960 roku mógł ks. Jastrzębski objąć nową placówkę. Po 19 – letnim okresie pracy duszpasterskiej w Haczowie ks. Jastrzębski powrócił do Krosna. Stało się tak wówczas, gdy zmarł proboszcz krośnieńskiej Fary ks. Roman Dubeński. Biskup I. Tokarczuk w związku z tym postanowił mianować nowym proboszczem w Krośnie ks. Bronisława Jastrzębskiego. Swoje obowiązki przejął on na przełomie 1978 i 1979 roku. Już w niespełna dwa lata po swoim przybyciu do Krosna nowy proboszcz zdążył zakończyć prace konserwatorskie przy dwóch bocznych ołtarzach, a z czasem wybudować nową plebanię. Służyła ona przede wszystkim jako punkt katechetyczny i mieszkanie księży, którzy do tej pory bardzo często zmuszeni byli mieszkać na mieście. Niestety od samego początku ks. Jastrzębski nie znajdował zrozumienia u ówczesnych władz lokalnych administracyjnych, które nie zezwalały na budowę plebani. Dopiero naciski społeczne sprawiły, że pozwolenie takie uzyskano. Przedsięwzięcie sfinalizowano pod koniec 1983 roku. Dziełem zainicjowanym przez ks. Jastrzębskiego była także budowa kaplicy w dzielnicy Krosna – Białobrzegi. Dzięki współpracy z wiernymi tej części Krosna udało się taką kaplicę wybudować, a w 1993 roku powstała przy niej parafia „Miłosierdzia Bożego”.
Dziedziną działalności duszpasterskiej, której ks. Jastrzębski poświęcał wiele czasu i serca był rozwijany przez niego kult Maryjny. Wielokrotnie podkreślał on w swoich kazaniach, że przeszłość uczy nas o wielkiej czci naszego Narodu do Matki Bożej. To w dużej mierze dzięki jego staraniom, obecnie w kościele Farnym w Krośnie, w każdą środę wieczorem, odprawiana jest nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Początków tej nowenny w krośnieńskiej świątyni szukać należy w 1982 roku, kiedy to do parafii przybyli o. Redemptoryści celem prowadzenia misji ewangelizacyjnych, poprzedzających Nawiedzenie Obrazu Jasnogórskiego. Zainicjowali wówczas w parafii nowe formy kultu maryjnego, których w Krośnie wówczas jeszcze nie znano.
W swojej pracy duszpasterskiej ks. B. Jastrzębski był bardzo aktywnym kapłanem. Władze kościelne wielokrotnie to dostrzegały. Kiedy 27 stycznia 1978 roku ks. bp I. Tokarczuk podzielił diecezję na dziesięć archiprezbiteratów, ks. Jastrzębski otrzymał nominację na archiprezbitera krośnieńskiego (do 1991 roku). Wcześniej, od 1975 roku pełnił obowiązki wicedziekana dekanatu krośnieńskiego północnego. Za swoje zasługi ks. Jastrzębski otrzymał także w 1977 roku, z rąk bp I. Tokarczuka przywilej używania Rokiety i Mantoletu, na wzór Kanoników Kapituły Katedralnej. Kolejną godność otrzymał w 1983 roku. Wtedy to w związku z przesunięciem w Kapitule Katedralnej Przemyskiej, po śmierci ks. bpa Stanisława Jakiela, doceniając pracę ks. Jastrzębskiego zarówno w Haczowie, jak i w Krośnie, ks. bp I. Tokarczuk, zamianował go Honorowym Kanonikiem Kapituły Katedralnej.
Także władza świecka, już po przemianach 1989 roku, dostrzegała pracę ks. Jastrzębskiego. Często podkreślano jego aktywną walkę o wolność z komunizmem, działalność na rzecz odradzającej się niepodległości Ojczyzny, oraz pomoc w stanie wojennym, na rzecz internowanych działaczy „Solidarności”. Nie zapomniano również o zorganizowanej przy kościele Farnym Aptece Leków Zagranicznych, która w trudnym czasie prześladowań komunistycznych była także ważnym punktem kontaktowym opozycji. Dyrektor Wojewódzkiego Zespołu Pomocy Społecznej w Krośnie tak charakteryzował ks. B. Jastrzębskiego w liście do ks. arcybiskupa J. Michalika: „W ciągu lat pracy wykazywał się niezwykłą aktywnością w wielu dziedzinach życia społecznego. Miał duże doświadczenie w pracy charytatywnej. W okresie stanu wojennego organizował pomoc dla osób internowanych i ich rodzin. Przy jego parafii funkcjonowała apteka leków zagranicznych. Osoby prowadzące aptekę zajmowały się nieodpłatną dystrybucją leków dla wszystkich potrzebujących. Z tego powodu ks. Jastrzębski był wielokrotnie represjonowany przez władze komunistyczne”.
Często przypominano także o wspieraniu przez ks. Jastrzębskiego zrywu niepodległościowego, jakim w 1989 roku były wybory parlamentarne, a w 1990 wybory samorządowe. Za te wszystkie przejawy szeroko rozumianego patriotyzmu ks. B. Jastrzębski, 21 marca 1997 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Krosna. Obowiązki proboszcza w krośnieńskiej Farze ks. B. Jastrzębski pełnił do 1998 roku, kiedy to ukończywszy 75 lat życia, złożył na ręce ks. arcybiskupa Józefa Michalika rezygnację. Do czasu swojej śmierci, 22 września 2000 roku, związany był z Farą mieszkając, jako rezydent na organistówce.
Kolejnym proboszczem Fary był ks. Jacenty Matuszewski (1998 – 2002), a od 2002 roku obowiązki te pełni ks. Karol Bryś, obecnie Dziekan Dekanatu Krosno I.
Tabela. Księża wikariusze w parafii pw. Trójcy św. w Krośnie w latach 1939-2007
Lp. Nazwisko i imię Data przyjścia Data odejścia Parafia pochodzenia Uwagi
1. Nowakowski Michał 26.06.1928 27.03.1958(+) Grabownica Starzeńska Proboszcz
2. Drabik Józef 01.08.1935 11.04.1939 Urzejowice
3. Lis Paweł 11.04.1939 16.09.1945 Raniżów
4. Dubeński Roman 01.03.1941 20.09.1943 Przemyśl Od 20.09.43 do 01.11.54 -katecheta
5. Szmigiel Stanisław 23.09.1943 02.01.1946 Detroit
6. Ziobro Stanisław 18.09.1945 21.08.1947 Godowa
7. Pleśniak Julian 09.01.1946 30.11.1948 Błażowa
8. Kociubiński Mieczysław 25.08.1947 01.08.1951 Jarosław
9. Burczyk Stanisław 30.11.1948 27.04.1951 Długie
10. Sudoł Adam 27.04.1951 13.09.1951 Lipnica (pow. Kolbuszowa)
11. Mikosz Jan 09.07.1951 16.07.1952 Jasło
12. Zarzyczny Karol 13.09.1951 26.12.1951 Tarnawa Górna
13. Jastrzębski Bronisław 16.02.1952 31.07.1959 Jabłonica Polska Od 28.08.52 do 14.04.58 – koordynator do spraw Fary; od 31.07.59-katecheta
14. Telesz Karol 16.07.1952 1998 Iwonicz
15. Wawrzkowicz Mieczysław 08.1956 09.02.1957(+) Malinówka zm. tragicznie
16. Tłuczek Józef 23.03.1957 26.08.1957 Lubenia
17. Banaś Jan 19.08.1957 31.07.1959 Wola Zarczycka
18. Głogowski Stanisław 30.08.1957 06.08.1958 Brzyszczki Od 06.08.58 do 16.06.59r.-katecheta
19. Kędzior Mieczysław 14.04.1958 02.04.1966 Klęczany Proboszcz
20. Bialik Władysław 01.08.1959 23.11.1960 Osiek
21. Prucnal Władysław 01.08.1959 31.08.1960 Nienadówka
22. Pszon Kazimierz 01.08.1959 30.07.1961 Dziedziłów–Jarczów Nowy
23. Szetela Tadeusz 01.09.1960 02.04.1966 Dobrzechów
24. Stanisz Jan 28.11.1960 31.07.1962 Haczów
25. Barć Jan 31.07.1961 30.07.1964 Izdebki
26. Prucnal Tadeusz 21.08.1962 30.07.1964 Nienadówka
27. Mucha Ryszard 01.08.1963 18.08.1966 Niewodna
28. Bukała Antoni 31.07.1964 14.11.1967 Przybyszówka
29. Englot Ryszard 31.07.1964 01.08.1966 Rudnik
30. Dubeński Roman 02.04.1966 23.11.1978(+) Przemyśl Proboszcz
31. Mac Stanisław 01.08.1966 09.07.1969 Cieszacin Mały
32. Matuła Stanisław 18.08.1966 10.07.1969 Trzeboś
33. ZałączkowskiTadeusz 02.10.1968 09.07.1970 Tyrawa Wołowska
34. Stochla Edward 10.07.1969 10.08.1070 Chmielnik
35. Lenart Augustyn 11.07.1969 04.08.1974 Gwoźnica
36. Bodzioch Michał 11.07.1970 13.07.1973 Wólka Pełkińska
37. Brzyski Franciszek 13.07.1973 16.03.1979 Cieplice
38. Kościelny Józef 23.06.1974 13.06.1977 Padew Narod.
39. Jastrzębski Bronisław 31.12.1978 10.08.1998 Jabłonica Polska Proboszcz
40. Skiba Andrzej 05.08.1974 20.08.1982 Wesoła
41. Ośmak Ryszard 14.06.1977 30.06.1982 Radymno
42. Brzyski Kazimierz 01.08.1978 30.06.1981 Cieplice
43. Malec Zbigniew 01.07.1979 30.07.1985 Ujezna
44. Głowacki Zbigniew 01.07.1981 Iwonicz
45. Sanecki Antoni 20.06.1982 08.07.1982 Czudec
46. Szal Adam 20.07.1982 08.07.1984 Wysoka Łańcucka
47. Kurcek Jerzy 01.08.1982 08.07.1984 Sokołów Małopolski
48. Chochrek Wiesław 09.07.1984 01.08.1985 Błażowa
49. Drewniak Adam 09.07.1984 01.07.1986 Harta
50. Kaszewicz Jan 09.07.1984 02.07.1985 Zarszyn
51. Homik Mateusz 01.07.1985 30.06.1987 Kańczuga
52. Makowiecki Stanisław 01.07.1985 30.06.1987 Rudnik
53. Rojek Jerzy 01.07.1985 30.06.1987 Turbia
54. Ozga Ryszard 01.07.1986 01.11.1987 Jeżowe
55. Gajda Marek 01.07.1987 30.06.1989 Grodzisko k.Strzyżowa
56. Kret Władysław 01.07.1987 30.06.1989 Rzeszów
57. Mąka Edward 01.07.1987 30.06.1989 Pakoszówka
58. Bembenik Bogusław 02.07.1987 30.06.1989 Łańcut
59. Daraż Adam 01.07.1989 30.06.1992 Dubiecko
60. Mijal Krzysztof 01.07.1989 30.06.1992 Frysztak
61. Styczyński Wojciech 01.07.1989 30.06.1991 Jasło
62. Szarek Edward 01.07.1989 30.06.1992 Przysietnica
63. Szaro Jan 25.06.1991 24.08.1993 Wysoka Strzyżowska
64. Jurkiewicz Marek 21.08.1991 24.08.1993 Łańcut
65. Łobodziński Stefan 30.06.1992 21.08.1995 Domaradz
66. Krawiec Bronisław 30.06.1992 21.08.1995 Gwoździec-Nart Nowy
67. Urban Tadeusz 30.06.1992 24.08.1993 Przemyśl
68. Danak Marek 24.08.1993 22.08.1997 Świętoniowa
69. Groszek Wiesław 24.08.1993 28.08.1997 Błażowa
70. Guzy Stanisław 24.08.1993 17.08.1996 Brzóza Stadnicak
71. Hofman Marian 21.08.1995 21.08.1999 Kaszyce
72. Kaszuba Zbigniew 21.08.1995 10.10.1997 Przybyszówka
73. Dąbal Jan Gwalbert 23.08.1996 10.07.1998 Bojanów-Stany
74. Osiński Tadeusz 23.08.1996 21.08.1998 Jarosław
75. Wojnar Piotr 23.08.1997 21.08.1999 Jedlicze
76. Zaremba Adam 23.08.1997 10.08.2001 Miękisz Stary
77. Korzępa Janusz 25.10.1997 21.08.1999 Przemyśl
78. Matuszewski Jacenty 10.08.1998 30.06.2002 Strzyżów Proboszcz
79. Panek Andrzej 22.08.1998 23.08.2001 Łańcut
80. Rymarowicz Piotr 22.08.1998 21.08.1999 Jaćmierz
81. Wilk Marek 22.08.1998 23.08.2001 Sośnica Jarosławska
82. Zajdel Bogusław 21.08.1999 30.06.2002 Sanok
83. Dąda Jacek 22.08.1999 24.08.2000 Krzęcin
84. Pelc Krzysztof 22.08.1999 23.08.2001 Łańcut
85. Szteliga Robert 22.08.1999 30.06.2002 Łańcut
86. Szajnar Andrzej 25.08.2000 30.06.2002 Łańcut
87. Bryś Karol 01.07.2002 dotąd Śliwnica k.Dubiecka Proboszcz
88. Babiarz Piotr 24.08.2001 29.06.2003 Rakszawa
89. Bemben Szczepan 24.08.2001 dotąd Gać
90. Bździkot Jan 24.08.2001 29.06.2003 Majdan Królewski
91. Dziankowski Piotr 24.08.2001 29.06.2003 Jarosław
92. Dziwik Wiesław 01.07.2002 29.06.2003 Brzozów
93. Micho Jacek 01.07.2002 26.06.2006 Kosina
94. Pacanowski Jarosław 30.06.2003 26.06.2005 Kosienice
95. Szmyd Witold 30.06.2003 26.06.2004 Krościenko Wyżne
96. Wyczawski Robert 30.06.2003 dotąd Cieszacin
97. Franków Jan 24.06.2004 dotąd Radymno
98. Lewandowski Marek 26.06.2006 dotąd Hyżne
99. Pałacki Łukasz 26.06.2006 dotąd Tarnawa Górna
100. Storek Paweł 26.06.2006 dotąd Ostrów
Opr. Ks. Krystian Koś
